Dövizini bozduran nereye gitti?
3 min read
Yurt içi yerleşiklerin yabancı para mevduatlarında son üç haftadaki sert düşüş, “para nereye gidiyor” sorusunu da beraberinde getirdi.
Altın/dolar ve Euro/dolar paritelerinin tesirinden arındırıldığı yerlilerin yabancı para mevduatı geçen hafta 5,5 milyar dolar, 4-25 Kasım’ı kapsayan üç haftada 12,2 milyar dolar azaldı. Yerlilerin toplam döviz ve altın mevduatı 204,9 milyar dolara geriledi.
Yerlilerin yabancı para mevduatlarında geçen hafta kaydedilen 5,5 milyar dolarlık düşüş, şubat ayından bu yana bu hesapta kaydedilen en sert düşüş oldu.
TL MEVDUATA MI GİTTİ?
Döviz mevduatın azaldığı, TL kredilerin de 58,7 milyar TL arttığı, döviz kredilerin yatay seyrettiği geçen hafta TL mevduatın artması beklenirdi fakat TL mevduat geçen hafta 19,5 milyar TL azaldı.
Bu periyotta dikkat çeken gelişme Merkez Bankası’ndaki kamu mevduatında görülen 128,5 milyar TL’lik yükseliş oldu. Bu durum, vergi ve SGK ödemelerinin yanı sıra tahvil ihaleleri yoluyla piyasada paranın bir kısmının geçen hafta Hazine’ye kaydığına işaret ediyor.
Üç haftalık olarak bakıldığında ise yabancı para mevduatlar 12,2 milyar dolar (yaklaşık 227 milyar TL) azalırken TL mevduatta 244,2 milyar TL’lik artış oldu.
Söz konusu üç haftada TL krediler 151,1 milyar TL, kamu mevduatı 96,4 milyar TL arttı.
Üç haftalık bilgiler, son haftalarda artan faizlerin de tesiriyle TL mevduata geçiş olabileceğine işaret ediyor.
Kur muhafazalı mevduat ise geçen hafta 6,4 milyar TL arttı lakin son üç haftada 2,1 milyar TL azaldı. Sayılar, döviz kurlarının sabit seyretmesi ve KKM’de faizin düşmesi nedeniyle bu esere dönük ilginin azaldığını, dövizden KKM’ye geçiş olmadığını gösteriyor.
BORSAYA MI GİDİYOR?
HSBC Portföy Başekonomisti İbrahim Aksoy, bugünkü bülteninde, dövizden çıkan paranın TL mevduat ve borsaya yöneldiğini yazdı.
Aksoy yazısında, “Merkez Bankası’nın (TCMB) Hazine ile olan protokol kapsamındaki muhtemel döviz satışları ve bireylerin dövizden çıkarak TL mevduat ve borsaya yönelmelerinin tesiriyle TL’de görece stabil seyrin kısa vadede devam edebileceğini öngörüyoruz” yorumuna yer verdi.
“Bu durum 5000 puanın üzerine çıkan BİST 100 endeksinde, döviz kurunun stabil seyrinden şad olmayan yatırımcıların dövizden borsaya geçmeye devam edebileceğine ve endekste yükselişin sürebileceğine işaret ediyor. TL ve pay senedi piyasasında birbirini besleyen birer süreç yaşandığını görüyoruz” diyen Aksoy şöyle devam etti:
“Bireylerin TL mevduat artış suratı geçen hafta yavaşlamış olsa da hala döviz mevduatındaki azalmanın bir kısmının TL mevduata gittiğine işaret ediyor. Öbür yandan, pay senetleri piyasasında yatırımcı sayısındaki artış düşünüldüğünde, bu fiyatın bir kısmının da borsaya girdiği açık.”
Aksoy ayrıyeten, ithalat ödemesi ihtimaline işaret ederek “Kur muhafazalı mevduat eserinin toplam büyüklüğünde geçen hafta kıymetli bir değişim olmaması ve bankaların yurtdışı muhabir bankalarındaki döviz varlığının geçen hafta 2 milyar dolar düşerek 17,7 milyar dolara gerilemesi şirketler döviz mevduatında azalan fiyatın dış borç ve ithalat ödemeleri için kullanılmış olabileceğine işaret ediyor” dedi.
‘BİREYLER İÇİN BORSA, ŞİRKETLER İÇİN TL LİKİDİTE’
Sardis Research Danışmanlık’tan stratejist Cihan Kırıkoğlu, döviz mevduatta son haftalardaki düşüşteki mümkün faktörleri borsaya giriş, ithalat ödemesi, TL mevduat olarak sıraladı.
Kırıkoğlu, “Bireyler borsaya girişi, şirketlerin TL likidite gereksinimini karşılaması olası” değerlendirmesinde bulundu.
BORSAYA 1 AYDA YENİ 500 BİN KİŞİ
Öte yandan, son periyotta Borsa İstanbul’da yatırımcı sayısındaki süratli artış dikkat çekiyor.
Merkezi Kayıt Kuruluşu bilgilerine nazaran, son bir ayda borsada yatırımcı sayısı yaklaşık 500 bin kişi arttı.
Kasımda pay piyasasında yerlilerin yatırımların portföy bedeli de yaklaşık 335 milyar TL arttı.
