Uzun yaş ve keskin zeka için genetikten kişiliğe kadar pek çok olası sebep var. İspanya’da yapılan bir çalışma ise süper yaşlıların zekalarını ve hafızalarını nasıl koruduklarını açıklayabilecek birkaç özellik daha saptadı. Araştırmaya göre Süper yaşlıların sağlam zihin ve beyinleri sağlam vücutlarıyla bağlantılı olabilir.
Chip’te yer alan detaylarda Madrid’deki Queen Sofia Vakfı Alzheimer Merkezi’nden Marta Garo-Pascual, “Artık süper yaşlılarla ilgili en büyük cevaplanmamış sorulardan birini çözmeye daha yakınız: Yaşa bağlı hafıza düşüşüne gerçekten dirençliler mi yoksa bu düşüşü akranlarından daha iyi aşmalarına yardımcı olan mekanizmalara mı sahipler?” diyor.
Garo-Pascual ve meslektaşları, yaş ortalamaları 82 yaşında olan 64 süper yaşlı ve yine yaş ortalamaları 82 olan 55 tipik sağlıklı yaşlı yetişkin üzerinde yapılan çalışmada, beyin taramaları, hareketlilik testleri, klinik ruh sağlığı değerlendirmeleri, yaşam tarzı anketleri ve kan örneklerinde farklılıklar aradılar.
KESKİN ZEKALARI, ÇEVİK VÜCUTLA BAĞLANTILI
Çalışma 5 yıl sürdü. Sonuçlar süper yaşlıların çevik zihinlerinin çevik vücutlarıyla bir ilgisi olabileceğini gösteriyor. MRI taramaları, süper yaşlıların beyinlerinin, hafıza ve hareketle ilgili alanlarda yaşıtlarının beyinlerinden daha yavaş gerilediğini gösterdi.
Süper yaşlılar genellikle orta yaşlarda daha aktiftiler, ileri yaşlarında daha iyi uyuyabiliyorlardı. Daha iyi bir akıl sağlığına sahiptiler ve günlük yaşamlarında daha fazla bağımsız hareket ediyorlardı. Testlerde sandalyeden ayağa kalkarken daha hızlılardı, daha iyi ince motor becerilerine sahiptiler.
Madrid Politeknik Üniversitesi’nden sinirbilimci Bryan Strange, “Süper yaşlıların, tipik yaşlı insanlara benzer aktivite seviyeleri bildirmelerine rağmen, bahçecilik veya merdiven çıkma gibi fiziksel olarak daha zorlu aktiviteler yapmaları mümkündür” diyor. Ona göre daha iyi bir beyin sağlığına sahip olmaları, daha hızlı hareket etmelerini de mümkün kılıyor olabilir.
GENETİK DE ETKİLİ OLABİLİR
Geçmişte yapılan araştırmalar, süper yaşlıların beyinlerinde, hafıza yeteneğiyle bağlantılı nadir bir nöron türünün bolluğunu ortaya çıkarmıştı. Bu nedenle, keskin hafızaları, yaşam tarzı seçimlerinin, sosyal bağlantılarının veya hayata bakış açılarının bir yansıması olduğu kadar, kısmen genetiğin de bir sonucu olabilir.
Çalışma The Lancet Healthy Longevity’de yayınlandı.
